Στο Κέντρο Ακτινοθεραπευτικής Ογκολογίας της ΓΕΝΙΚΗΣ ΚΛΙΝΙΚΗΣ ΓΑΒΡΙΛΑΚΗ Α.Ε. έχει εγκατασταθεί ο τελευταίας τεχνολογίας Γραμμικός Eπιταχυντής TrueBeam της αμερικανικής εταιρείας VARIAN ο οποίος παρέχει στον ασθενή την υψηλότερη ακρίβεια ακτινοβόλησης του όγκου-στόχου, και ο εξειδικευμένος για την ακτινοθεραπεία αξονικός τομογράφος–εξομοιωτής  Somatom go.Sim της εταιρείας Siemens.

Στο Εργαστήριο Ακτινοθεραπείας της Κλινικής εφαρμόζονται όλες οι σύγχρονες τεχνικές ακτινοθεραπείας όπως:

• Ακτινοθεραπεία Διαμορφούμενης Έντασης IMRT, VMAT

• Απεικονιστικά Καθοδηγούμενη Ακτινοθεραπεία IGRT

• Εξωκρανιακή Στερεοτακτική Ακτινοθεραπεία SBRT

• Ενδοκρανιακή Στερεοτακτική Ακτινοχειρουργική SRS

• Ακτινοθεραπεία Συγχρονισμένη με την Αναπνοή 4D Adaptive Radiotherapy

• Τρισδιάστατη Σύμμορφη Ακτινοθεραπεία 3D Conformal RT & Ακτινοθεραπεία Ηλεκτρονίων

Η επιστημονική ομάδα, πλαισιώνεται από έμπειρους ιατρούς ακτινοθεραπευτές – ογκολόγους, φυσικούς Ιατρικής Φυσικής και εξειδικευμένους τεχνολόγους, με επικεφαλής τον Ακτινοθεραπευτή Ογκολόγο και Επιστημονικό Υπεύθυνο του Τμήματος κ. Ερνέστο Μπερούκα.

ΤΙ ΠΡΟΣΦΕΡΕΙ ΤΟ ΚΕΝΤΡΟ ΑΚΤΙΝΟΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗΣ ΟΓΚΟΛΟΓΙΑΣ ΤΗΣ ΚΛΙΝΙΚΗΣ ΣΤΟΥΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ

Μεγαλύτερη ακρίβεια δέσμης

Η ακρίβεια του συστήματος TrueBeam είναι μικρότερη του χιλιοστού, πραγματοποιώντας ελέγχους ακρίβειας κάθε δέκα χιλιοστά του δευτερολέπτου καθ' όλη τη διάρκεια της θεραπείας. Το νέο κρεβάτι θεραπείας PerfectPitch™ 6 βαθμών ελευθερίας (6-D Couch) παρέχει δύο επιπλέον άξονες περιστροφικής κίνησης: κλίση και περιστροφή. Μαζί, παρέχουν ακριβέστερη τοποθέτηση του στόχου και ακρίβεια στην απόδοση της δέσμης ακτινοβολίας για τη θεραπεία του καρκίνου οπουδήποτε στο σώμα, συμπεριλαμβανομένου του μαστού, των πνευμόνων, της κοιλιάς, της κεφαλής και του λαιμού.

Ακτινοθεραπεία TrueBeam

Ο TrueBeam χρησιμοποιεί την τεχνολογία RapidArc, η οποία είναι μια εξελιγμένη μορφή ογκομετρικά διαμορφούμενης τοξοειδούς θεραπείας (VMAT) που δημιουργεί με ακρίβεια τρισδιάστατες κατανομές δόσης με μία μόνο περιστροφή 360 μοιρών του γραμμικού επιταχυντή.

Ο TrueBeam διαθέτει ένα εξάρτημα που ονομάζεται πολύφυλλος κατευθυντήρας (multileaf collimator ή MLC), το οποίο διαμορφώνει τη δέσμη ακτινοβολίας. Διαθέτει 120 ελεγχόμενα από υπολογιστή "φύλλα" που δημιουργούν ανοίγματα διαφορετικών σχημάτων και μεγεθών. Τα φύλλα διαμορφώνουν τη δέσμη ώστε να ταιριάζει με το τρισδιάστατο σχήμα του όγκου. Αυτά μπορούν να μετακινούνται και να αλλάζουν κατά τη διάρκεια της θεραπείας για να στοχεύουν τον όγκο και να ελαχιστοποιούν τη δόση στον περιβάλλοντα υγιή ιστό.

Σε πολλές περιπτώσεις, οι όγκοι μπορεί να κινούνται ακολουθώντας την αναπνοή σας. Το σύστημα TrueBeam προσφέρει μια νέα επιλογή "respiratory gating" που συγχρονίζει την ακτινοβόληση με την αναπνοή. Αυτό συμβάλλει στη διατήρηση της ακρίβειας, καθώς το σύστημα συγχρονίζει τη στόχευσή του όποτε η κίνηση του όγκου αποτελεί ζήτημα, για παράδειγμα κατά τη διάρκεια θεραπειών για τον καρκίνο του πνεύμονα.

Κατά τη διάρκεια της διαδικασίας τοποθέτησης, το καινοτόμο σύστημα τρισδιάστατης απεικονιστικής καθοδήγησης (Image Guidance-CBCT) του TrueBeam παρέχει τη δυνατότητα απεικόνισης του όγκου που πρόκειται να λάβει θεραπεία με χρήση 25% λιγότερης δόσης ακτίνων Χ σε σύγκριση με την προηγούμενη τεχνολογία απεικόνισης, σε 60% λιγότερο χρόνο.

Μικρότεροι χρόνοι θεραπείας

Η ισχυρή τεχνολογία του TrueBeam καθιστούν δυνατή την παροχή γρήγορων, στοχευμένων θεραπειών με απεικονιστική καθοδήγηση σε λίγα μόνο λεπτά.

Τα συστήματα κλειστού κυκλώματος τηλεόρασης παρέχουν αμφίδρομο ήχο, ώστε να μπορείτε να είστε σε επαφή με τον θεραπευτή που χειρίζεται το μηχάνημα καθ' όλη τη διάρκεια της ακτινοθεραπείας σας. Είναι σχεδόν σαν να βρίσκεται ο θεραπευτής στο δωμάτιο μαζί σας. Κατά τη διάρκεια της θεραπείας σας μπορεί επίσης να ακούγεται μουσική, συμβάλλοντας στη δημιουργία ενός πιο χαλαρωτικού περιβάλλοντος.

Μειωμένες παρενέργειες

Η μεγαλύτερη ακρίβεια της δέσμης του TrueBeam επιτρέπει στους γιατρούς να προστατεύσουν περισσότερους υγιείς ιστούς κατά τη διάρκεια της θεραπείας ενός όγκου, μειώνοντας έτσι τις συνήθεις παρενέργειες της ακτινοβολίας.

Απρόσκοπτη ενσωμάτωση

Το σύστημα TrueBeam μπορεί να παρέχει πολλαπλές μορφές ακτινοθεραπείας, όπως:

• Ακτινοθεραπεία καθοδηγούμενη από εικόνα (IGRT)

• Ακτινοθεραπεία διαμορφούμενης έντασης (IMRT)

• Τεχνολογία ακτινοθεραπείας RapidArc®

• Gated RapidArc

• Ακτινοθεραπεία σε βαθειά εισπνοή (Deep Inspiration Breath Hold)

• Στερεοτακτική ακτινοχειρουργική (SRS και SBRT) για καρκίνους του εγκεφάλου, της κοιλιάς, της σπονδυλικής στήλης και του πνεύμονα.

Ως αποτέλεσμα, το TrueBeam δημιουργεί νέες θεραπευτικές επιλογές, επιτρέποντας στους ακτινοθεραπευτές ογκολόγους του Ίασις να φτιάξουν ένα πιο εξατομικευμένο σχέδιο θεραπείας του καρκίνου για κάθε ασθενή.

ΣΥΧΝΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

Τί είναι η Τρισδιάστατη Σύμμορφη Ακτινοθεραπεία (3D Conformal Radiotherapy - 3D-CRT) ;

H 3D-CRΤ είναι η τεχνική στην οποία για το σχεδιασμό του πλάνου θεραπεία χρησιμοποιούνται τρισδιάστατες εικόνες από αξονική τομογραφία, με αποτέλεσμα τα πεδία ακτινοβόλησης να διαμορφώνονται με βάση το ακριβές σχήμα του όγκου-στόχου.

Με αυτόν τον τρόπο αυξάνεται η ακρίβεια στη στόχευση του όγκου και μειώνεται η δόση στους πέριξ υγιείς ιστούς σε σχέση με τις παλιότερες δισδιάστατες (2D) ακτινοθεραπευτικές τεχνικές.

Ταυτόχρονα, έχουμε τη δυνατότητα μέσω της μελέτης ειδικών διαγραμμάτων που ονομάζονται Ιστογράμματα Δόσης - Όγκου (Dose Volume Histograms - DVH) να γνωρίζουμε την ακριβή δόση που λαμβάνει το κάθε ποσοστό του όγκου και των φυσιολογικών ιστών. Με αυτόν τον τρόπο επιλέγουμε το πλάνο ακτινοθεραπείας που προσφέρει τη βέλτιστη κάλυψη του στόχου και την ελάχιστη ακτινοβόληση των φυσιολογικών οργάνων.

Τί είναι η Ακτινοθεραπεία Διαμορφούμενης Έντασης Δέσμης (Intensity Modulated Radiotherapy - IMRT);

Η IMRT αποτελεί την πλέον σύγχρονη τεχνική ακτινοθεραπείας. Στην κλασική ακτινοθεραπεία (3D-CRT) η δέσμη της ακτινοβολίας έχει την ίδια ένταση, ή δύναμη, σε όλα τα σημεία του πεδίου. Συνήθως χρησιμοποιούνται 2 εώς 4 πεδία για να συγκεντρώσουν τη δόση στον όγκο και το αποτέλεσμα είναι παρόμοιο με το να στοχεύεις με προβολείς ένα άτομο στη σκηνή.

Η IMRT χρησιμοποιεί ηλεκτρονικό υπολογιστή προκειμένου να κατευθύνει κατά τη διάρκεια της ακτινοβολίας τα κινούμενα φύλλα που υπάρχουν μέσα στο γραμμικό επιταχυντή.

Τα φύλλα αυτά παραμένουν πιο πολύ χρόνο ανοιχτά στις περιοχές του πεδίου που "βλέπουν" τον όγκο και κλειστά στις περιοχές που "βλέπουν" τους φυσιολογικούς ιστούς.

Mε αυτόν τον τρόπο γίνεται αυτό που ονομάζουμε διαμόρφωση της έντασης, ή δύναμης, της ακτινοβολίας. Επιπλέον, οι δέσμες της ακτινοβολίας δίνονται από πολλές γωνίες ("βλέπουν" δηλαδή τον όγκο από πολλές γωνίες) παρέχοντας έτσι μεγαλύτερη δυνατότητα για διαμόρφωση των πεδίων. Έτσι, η δόση της ακτινοβολίας "αγκαλιάζει" τον όγκο στόχο και αποφεύγει τα γειτονικά φυσιολογικά όργανα

Τί Προσφέρει η IMRT;

Με την IMRT προφυλάσσονται τα φυσιολογικά όργανα που βρίσκονται κοντά στον όγκο, με αυτόν τον τρόπο τα καρκινικά κύτταρα λαμβάνουν μεγαλύτερη δόση από τους φυσιολογικούς ιστούς.

Επομένως, μειώνοντας τη δόση στους φυσιολογικούς ιστούς η IMRT προσφέρει δύο σημαντικά πλεονεκτήματα:

1. ελαττώνει την πιθανότητα εμφάνισης παρενεργειών καλυτερεύοντας την ποιότητα ζωής των ασθενών

2. δίνει τη δυνατότητα να αυξήσουμε τη δόση της ακτινοβολίας και να πετύχουμε καλύτερα θεραπευτικά αποτελέσματα σε συγκεκριμένους όγκους.

Ποιοι Ωφελούνται Περισσότερο από την IMRT;

Υπολογίζεται ότι ποσοστό μεγαλύτερο από 30% των ασθενών με καρκίνο μπορούν να ωφεληθούν σημαντικά από τη χρήση της IMRT. Υπάρχουν ορισμένοι όγκοι που το όφελος της IMRT έχει αποδειχθεί με κλινικές μελέτες, όπως:

• οι όγκοι κεφαλής και τραχήλου

• οι όγκοι μαστού

• οι όγκοι προστάτη

• οι παιδιατρικοί όγκοι

• οι όγκοι που υποτροπιάζουν και πρέπει να επανακτινοβοληθούν

αλλά και άλλοι καρκίνοι που, σε πολλές περιπτώσεις, η IMRT μπορεί να προσφέρει σημαντικά πλεονεκτήματα όπως:

• όγκοι του πνεύμονα

• όγκοι του παγκρέατος

• όγκοι του κεντρικού νευρικού συστήματος

• όγκοι του πρωκτού

• καθώς και κάθε όγκος που βρίσκεται πολύ κοντά σε φυσιολογικά όργανα

Τι είναι η Rapid Arc IMRT;

Η VMAT/RapidArc, (ογκομετρική θεραπεία τόξων) είναι μια προηγμένη μορφή του IMRT η οποία χρησιμοποιεί ειδικό λογισμικό και έναν προηγμένο γραμμικό επιταχυντή για να πραγματοποιεί τις θεραπείες IMRT μέχρι οκτώ φορές γρηγορότερα από ότι ήταν προηγουμένως δυνατόν.

Αντίθετα από τις συμβατικές θεραπείες IMRT, κατά τη διάρκεια των οποίων ο γραμμικός επιταχυντής πρέπει να περιστραφεί αρκετές φορές γύρω από τον ασθενή, σταματώντας και ξεκινώντας την ακτινοβόληση από πολλές διαφορετικές γωνίες, η VMAT/RapidArc μπορεί να χορηγήσει τη δόση σε ολόκληρο τον όγκο με μια ενιαία περιστροφή - σε λιγότερο από δύο λεπτά

Τι είναι η Απεικονιστικά Καθοδηγούμενη Ακτινοθεραπεία (Image Guided Radiotherapy – IGRT) ;

Η IGRT (Image Guided Radiation Therapy) είναι μια τεχνική με την οποία πραγματοποιείται απεικόνιση του ασθενή στη θέση θεραπείας πριν από την εκάστοτε συνέδρια ακτινοθεραπείας.

Η απεικόνιση μπορεί να ειναι δυσδιάστατη (ακτινογραφία) ή τρισδιάστατη (αξονική τομογραφία - Cone Beam CT και έχει σαν αποτέλεσμα να αυξάνεται σε μεγάλο βαθμό η ακρίβεια της ακτινοθεραπείας και να ελαττώνεται η πιθανότητα σφάλματος κατά την τοποθέτηση του ασθενούς.

Σε τί ωφελεί η IGRT;

Όπως είδαμε προηγουμένως η IGRT αυξάνει την ακρίβεια της ακτινοθεραπείας ελαττώνοντας την πιθανότητα να υποδοσιαστεί ο όγκος ή να υπερδοσιαστούν οι φυσιολογικοί ιστοί.

Επίσης, δίνει τη δυνατότητα να μειωθούν τα απαραίτητα περιθώρια που βάζουμε γύρω από τον όγκο προκειμένου να αντισταθμιστούν οι αβεβαιότητες της θεραπείας. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να μπορούμε να μικρύνουμε το μέγεθος των πεδίων ακτινοβολίας και κατά συνέπεια να ακτινοβολούμε λιγότερους φυσιολογικούς ιστούς και να έχουμε λιγότερες παρενέργειες.

Επιπλέον, η IGRT μας δίνει τη δυνατότητα να εντοπίσουμε τυχόν αλλαγές στο μέγεθος, το σχήμα ή τη θέση ενός όγκου (π.χ. καρκίνος του πνεύμονα ή καρκίνος της κεφαλής και του τραχήλου) και να κάνουμε εγκαίρως τις απαραίτητες αλλαγές στο πλάνο της ακτινοθεραπείας.

Τέλος, η μεγάλη ακρίβεια και τα μικρότερα περιθώρια ασφαλείας μας δίνουν τη δυνατότητα να χορηγούμε, όταν χρειάζεται, μεγάλες ημερήσιες δόσεις ακτινοβολίας χωρίς να αυξάνεται ο κίνδυνος για εμφάνιση τοξικότητας. Οι μεγάλες ημερήσιες δόσεις είναι το χαρακτηριστικό σύγχρονων ακτινοθεραπευτικών τεχνικών όπως η Στερεοτακτική Ακτινοχειρουργική (SRS - Stereotactic Radiosurgery) και η Εξωκρανιακή Στερεοτακτική Ακτινοθεραπεία (SBRT - Stereotactic Body Radiotherapy).

Τι είναι η Στερεοτακτική Ακτινοχειρουργική (Stereotactic Radiosurgery - SRS);

Παρά το όνομά της η Στερεοτακτική Ακτινοχειρουργική είναι μία μη επεμβατική τεχνική ακτινοθεραπείας που στοχεύει στη θεραπεία όγκων και λειτουργικών βλαβών του εγκεφάλου και η οποία έχει τρία βασικά χαρακτηριστικά:

1. Πολύ μεγάλη ακρίβεια (1 έως 2 χιλιοστά).

2. Πολύ μεγάλη συμμορφία με απότομη πτώση της δόσης στην περιφέρεια του όγκου-στόχου με αποτέλεσμα την ελάχιστη δυνατή ακτινοβόληση των γειτονικών φυσιολογικών ιστών.

3. Πολύ μεγάλες ημερήσιες δόσης ακτινοβολίας. Η ακτινοθεραπεία ολοκληρώνεται σε 1 έως 5 συνεδρίες, αν και υπάρχει η δυνατότητα να πραγματοποιηθούν περισσότερες συνεδρίες, π.χ. σε όγκους με μεγάλο μέγεθος ή σε περιπτώσεις επανακτινοβόλησης (Fractionated Stereotactic Radiotherapy - FSRΤ).

Η SRS βασίζεται στην εφαρμογή ορισμένων από τις πιο σύγχρονες τεχνολογικές ανακαλύψεις στο χώρο της ακτινοθεραπείας :

Τρισδιάστατες απεικονίσεις και τεχνικές κεντροθέτησης που καθορίζουν με απόλυτη ακρίβεια τη θέση του στόχου. Στο κέντρο μας χρησιμοποιούνται εικόνες από: αξονική τομογραφία (CT), ψηφιακή και μαγνητική αγγειογραφία, μαγνητική τομογραφία (MRI) και λειτουργική MRI (MRI Perfusion, Diffusion και Spectroscopy) και PET/CT.

Ο σχεδιασμός γίνεται με σύντηξη (Fusion) των εικόνων από τις παραπάνω απεικονιστικές μεθόδους.

• Συστήματα ακινητοποίησης και ακριβούς τοποθέτησης του/της ασθενούς με διατήρηση απόλυτης σταθερότητας κατά τη διάρκεια της ακτινοθεραπείας. Στο κέντρο μας η ακινητοποίηση γίνεται με μη επεμβατική τεχνική (Frameless SRS) γεγονός που κάνει τη θεραπεία πολύ καλά ανεκτή και επιτρέπει τη χορήγηση περισσότερων συνεδριών, αν αυτό είναι απαραίτητο.

• Ακτινοβόληση μεγάλης ακρίβειας και συμμορφίας. Στο κέντρο μας η ακτινοβόληση γίνεται με ακτίνες Χ υψηλής ενέργειας από εξειδικευμένο για τη συγκεκριμένη τεχνική γραμμικό επιταχυντή Varian TrueBeam

• Απεικονιστικά Καθοδηγούμενη Ακτινοθεραπεία (Image Guided Radiotherapy - IGRT) κατά την οποία χρησιμοποιείται τρισδιάστατη (Cone Beam CT) ή δυσδιάστατη απεικόνιση προκειμένου να επαληθευτή η θέση του όγκου πριν αλλά, όταν χρειάζεται, και κατά τη διάρκεια της στερεοτακτικής ακτινοθεραπείας.

• Μέτρηση και επαλήθευση της χορηγούμενης δόσεις «ζωντανά» την ώρα που χορηγείται η ακτινοβολία (In Vivo Dosimetry)

Ποιες είναι οι Ενδείξεις της SRS και FSRT;

Η Στερεοτακτική Ακτινοθεραπεία είναι μια σημαντική εναλλακτική του επεμβατικού χειρουργείου, ιδιαίτερα σε ασθενείς που δεν μπορούν να υποβληθούν σε χειρουργική επέμβαση ή σε περιπτώσεις είναι μη χειρουργήσιμων όγκων και ενδοκρανιακών ανωμαλιών.

Οι κυριότερες ενδείξεις της Στερεοτακτικής Ακτινοθεραπείας είναι:

1. Καλοήθεις και κακοήθεις όγκοι εγκεφάλου:

   • Πρωτοπαθείς κακοήθεις όγκοι εγκεφάλου (<4 εκ.) - για τη χορήγηση δόσης ενίσχυσης (boost) ή θεραπεία διάσωσης σε υποτροπή (αστροκύττωμα, Γλοίωμα, Πολύμορφο γλοιοβλάστωμα, Ολιγοδενδρογλοίωμα)

   • Εγκεφαλικές μεταστάσεις

   • Ακουστικό νευρίνωμα

   • Μηνιγγίωμα

   • Αδένωμα υπόφυσης (υποτροπή ή υπολειμματικό)

   • Οφθαλμικοί όγκοι

   • Όγκοι της βάσης του κρανίου

   • Αιμαγγειώματα

   • Κρανιοφαρυγγιώματα

2. Αγγειακές ανωμαλίες:

   • Αρτηριοφλεβώδεις δυσπλασίες

3. Λειτουργικές ανωμαλίες:

   • Νευραλγία τριδύμου

   • Επιληψία

   • Νόσος του Parkinson

Τι είναι η Εξωκρανιακή Στερεοτακτική Ακτινοθεραπεία (Stereotactic Body Radiotherapy - SBRT);

Η Εξωκρανιακή Στερεοτακτική Ακτινοθεραπεία είναι μία μη επεμβατική τεχνική ακτινοθεραπείας που στοχεύει στη θεραπεία όγκων σε περιοχές του σώματος εκτός κρανίου και η οποία έχει τρία βασικά χαρακτηριστικά:

1. Πολύ μεγάλη ακρίβεια (1 έως 2 χιλιοστά).

2. Πολύ μεγάλη συμμορφία με απότομη πτώση της δόσης στην περιφέρεια του όγκου-στόχου με αποτέλεσμα την ελάχιστη δυνατή ακτινοβόληση των γειτονικών φυσιολογικών ιστών

Ποιες είναι οι Ενδείξεις της SBRT;

Η Στερεοτακτική Ακτινοθεραπεία είναι μια σημαντική εναλλακτική του επεμβατικού χειρουργείου, ιδιαίτερα σε ασθενείς που δεν μπορούν να υποβληθούν σε χειρουργική επέμβαση ή σε περιπτώσεις μη χειρουργήσιμων βλαβών.

Ταυτόχρονα, έχει φανεί ότι η SBRT είναι ανώτερη από την κλασσική ακτινοθεραπεία στην αντιμετώπιση ορισμένων όγκων, όπως για παράδειγμα στα αρχικά στάδια του μη μικροκυτταρικού καρκίνου του πνεύμονα.

Τα τελευταία χρόνια η SBRT χρησιμοποιείται όλο και περισσότερο στην ολιγομεταστατική νόσο (1-5 μεταστάσεις) με εξαιρετικά αποτελέσματα, ιδιαίτερα σε συνδυασμό με ανοσοθεραπεία, τη δράση της οποίας φαίνεται να ενισχύει.

Οι κυριότερες ενδείξεις της Εξωκρανιακής Στερεοτακτικής Ακτινοθεραπείας είναι:

• Αρχόμενος καρκίνος πνεύμονα

• Καρκίνος παγκρέατος

• Καρκίνος του ήπατος και ηπατικές μεταστάσεις

• Παρασπονδυλικές μάζες

• Καρκίνος προστάτη αδένα

• Περιπτώσεις επανακτινοβόλησης

• Ολιγομεταστάσεις (1-5 μεταστάσεις)