Τμήμα Γυναικολογικής Ενδοσκοπικής Χειρουργικής
Η ενδοσκόπηση βασίζεται στην επισκόπηση µε τηλεσκοπική κάμερα των έσω οργάνων, χωρίς την ανάγκη διάνοιξης των κοιλιακών τοιχωμάτων και αποτελεί μέθοδο η οποία έχει δώσει νέες διαστάσεις στη διάγνωση και αντιμετώπιση γυναικολογικών παθήσεων. Στο Τμήμα Γυναικολογικής Ενδοσκοπικής Χειρουργικής της Κλινικής IASIS πραγματοποιούνται όλες οι διαγνωστικές και επεμβατικές λαπαροσκοπήσεις και υστεροσκοπήσεις. Η Κλινική διαθέτει λαπαροσκοπικό και υστεροσκοπικό εξοπλισμό τελευταίας τεχνολογίας, με ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό υψηλής εξειδίκευσης.
Τι σημαίνει ο όρος Λαπαροσκόπηση;
Η λέξη λαπαροσκόπηση είναι ελληνική και ετυμολογικά σημαίνει έλεγχο της κοιλιάς. Με τη μέθοδο αυτή ελέγχονται όλα τα όργανα που βρίσκονται στο εσωτερικό της κοιλιακής χώρας, όπως το στομάχι, το συκώτι, το λεπτό και το παχύ έντερο καθώς και τα έσω γεννητικά όργανα που βρίσκονται στην πύελο. Η μέθοδος εφαρμόσθηκε από τους Γερμανούς για πρώτη φορά στις αρχές του 20 ου αιώνα. Τα τελευταία τριάντα χρόνια με την ανάπτυξη της τεχνολογίας έγινε δυνατή η εξέλιξη αυτής της τεχνικής από απλή εξέταση των οργάνων σε επεμβατική θεραπεία. Όλες οι χειρουργικές ειδικότητες έχουν αναπτύξει επεμβατικές τεχνικές, όπως για παράδειγμα, οι χειρουργοί τη λαπαροσκοπική χολεκυστεκτομή, οι ουρολόγοι τη λαπαροσκοπική προστατεκτομή και οι γυναικολόγοι την λαπαροσκοπική υστερεκτομία.
Γενικότερα η λαπαροσκόπηση αποτελεί μέρος των ενδοσκοπικών μεθόδων. Όταν χρησιμοποιούνται τέτοιες τεχνικές το τραύμα είναι τόσο μικρό ώστε να δικαιολογεί τον όρο ελάχιστη επεμβατική τεχνική. Σήμερα πλέον όλες οι χειρουργικές επεμβάσεις που απαιτούσαν μεγάλες τομές, τείνουν να αντικατασταθούν με ενδοσκοπικές μεθόδους.
Ποια χειρουργεία μπορούν να γίνουν λαπαροσκοπικά;
Τα λαπαροσκοπικά χειρουργεία διακρίνονται σε μικρά ή ελαφριά, όπως:
• η διαγνωστική λαπαροσκόπηση,
• η λύση λεπτών συμφύσεων
• η διατομή σαλπίγγων σε γυναίκες που επιθυμούν διακοπή της γονιμότητας,
σε μέσης βαρύτητας , όπως:
• η αφαίρεση εξωμητρίου κύησης,
• η κύστης ωοθήκης, υδροσαλπίγγων, περιτοναϊκής ενδομητρίωσης και διάνοιξης σαλπίγγων,
και τέλος σε βαριές επεμβάσεις , όπως:
• η αφαίρεση ινομυωμάτων, μήτρας και ωοθηκών,
• εκτεταμένες λύσεις εντερικών συμφύσεων,
• ουρογυναικολογικές επεμβάσεις
• αφαίρεση οπισθοπεριτοναϊκής ενδομητρίωσης.
Πού αντενδείκνυται η λαπαροσκόπηση;
Υπάρχουν σχετικές και απόλυτες αντενδείξεις. Σχετικές είναι εκείνες που έχουν σχέση με τη χειρουργική πείρα και δεινότητα του εκάστοτε χειρουργού. Πρακτικά είναι στο χέρι του χειρουργού να αποφασίσει που θα βάλει τα όριά του. Για παράδειγμα, σχετική αντένδειξη αντιπροσωπεύουν τα μεγάλα ινομυώματα ή οι μεγάλες ινομυωματώδεις μήτρες, αλλά όχι για όλους τους χειρουργούς. Πολλές προηγούμενες λαπαροτομίες αποτελούν σχετική αντένδειξη. Τεράστιες μάζες όμως, ή γενικευμένη κοιλιακή κακοήθεια αποτελούν απόλυτη αντένδειξη και πρέπει να γίνονται με ανοιχτά χειρουργεία λόγω του εξαιρετικά περιορισμένου ενδοκοιλιακού χώρου. Σήμερα τα περισσότερα γυναικολογικά χειρουργεία γίνονται λαπαροσκοπικά.
Πόσο ασφαλής είναι η λαπαροσκόπηση;
Τα τελευταία 25 χρόνια έχουν διενεργηθεί διεθνώς τεράστιοι αριθμοί χειρουργείων και τα αποτελέσματα έχουν αποδείξει πως οι κίνδυνοι και οι επιπλοκές είναι συγκρίσιμοι ή λιγότεροι από τα ανοιχτά χειρουργεία. Η λαπαροσκοπική τεχνική είναι εξαιρετικά ασφαλής όπως και η αναισθησία που χορηγείται όσο κρατάει η επέμβαση. Και οι δύο τεχνικές έχουν βελτιωθεί με την πάροδο των ετών και η γρήγορη ανάρρωση από λαπαροσκοπικές επεμβάσεις οφείλεται σε ένα μεγάλο βαθμό και στα νεότερα φάρμακα και στις τεχνικές της αναισθησιολογίας. Απόδειξη της ασφάλειας αυτών των χειρουργείων είναι οι ολοένα μεγαλύτεροι αριθμοί ανθρώπων που υποβάλλονται διεθνώς σε τέτοιου είδους επεμβάσεις, όπως επίσης η απίστευτη τεχνολογική ανάπτυξη που κυριαρχεί και ανακοινώνεται στα ενδοσκοπικά συνέδρια. Επίσης τα τελευταία 10 περίπου χρόνια, σε πολλά πανεπιστήμια του εξωτερικού η λαπαροσκοπική χειρουργική διδάσκεται και αρχίζει να αποτελεί πλέον αυτόνομη μετεκπαιδευτική ειδικότητα.
Υστεροσκόπηση
Με αυτήν τη μέθοδο ελέγχεται ο εσωτερικός χώρος της μήτρας, δηλαδή η ενδομήτρια κοιλότητα. Υπάρχουν δύο ειδών υστεροσκοπήσεις, η διαγνωστική υστεροσκόπηση και η επεμβατική υστεροσκόπηση. Η διαγνωστική μέθοδος γίνεται με ένα πολύ λεπτό τηλεσκόπιο (περίπου 3 χιλιοστά), το οποίο εισάγεται μέσα από τον κόλπο και τον τράχηλο της μήτρας στην εσωτερική κοιλότητα της μήτρας. Η μέθοδος είναι ανώδυνη, περίπου σαν το τεστ Παπανικολάου και μπορεί να γίνει σε εξωτερικό ιατρείο χωρίς νάρκωση. Η επεμβατική όμως μέθοδος είναι διαφορετική, γιατί το οπτικό εργαλείο που εισάγεται στη μήτρα έχει πάχος από 5.5 έως 9 χιλιοστά, ανάλογα με την εκάστοτε επέμβαση.
Σε ποιες περιπτώσεις ενδείκνυται η διαγνωστική υστεροσκόπηση;
Όταν υπάρχει υποψία με τον υπέρηχο για ενδομήτρια παθολογία , δηλαδή πολύποδας ή ινομύωμα στην κοιλότητα της μήτρας, σε αποτυχημένες προσπάθειες εξωσωματικής γονιμοποίησης, σε αιμορραγίες μετά την κλιμακτήριο. Επίσης ενδείκνυται για προσεκτική εξέταση του ενδομητρίου μετά από χειρουργεία που μπορεί να επηρεάσουν την φυσιολογία του, όπως αποξέσεις ή αποβολές.
Σε ποιες περιπτώσεις βοηθάει η χειρουργική υστεροσκόπηση;
Βοηθάει στη διόρθωση συγγενών ανωμαλιών της μήτρας, όπως δίκερος ή διαφραγματική μήτρα, στη διατομή συμφύσεων, στην αφαίρεση πολυπόδων ή ινομυωμάτων, στην αφαίρεση ή εξάχνωση του ενδομητρίου, σε προβλήματα μητρορραγιών και τέλος σε περιπτώσεις που χρειάζεται αφαίρεση ξένου σώματος από την ενδομήτρια κοιλότητα. Όταν χρησιμοποιείται το υστεροσκόπιο των 5.5 χιλιοστών, η επέμβαση γίνεται με λίγη τοπική αναισθησία στον τράχηλο. Με το υστεροσκόπιο των 9 χιλιοστών όμως προτιμάται η γενική αναισθησία.
Χρειάζεται προετοιμασία πριν την επέμβαση και πώς νιώθει η ασθενής στην συνέχεια;
Σε αντίθεση με την λαπαροσκόπηση που απαιτεί ειδική δίαιτα και φαρμακευτική προετοιμασία, η επεμβατική υστεροσκόπηση δεν απαιτεί καμία προετοιμασία. Μόνο το πρωί της επέμβασης καλό είναι η γυναίκα να είναι νηστική λόγω της αναισθησίας. Στις περισσότερες περιπτώσεις η γυναίκα μπορεί να φύγει την ίδια μέρα, 2 έως 3 ώρες μετά την επέμβαση. Ο μετεγχειρητικός πόνος είναι ελάχιστος και η ασθενής αισθάνεται έναν ελαφρύ πόνο περιόδου. Παρόλα αυτά η ιατρική συμβουλή είναι να παραμείνει η γυναίκα σπίτι με ελαφριά δίαιτα για μια μέρα και να αποφύγει την εργασία της. Μετεγχειρητικά συνιστάται η λήψη ελαφριάς αντιβίωσης για 4 έως 5 ημέρες. Μια μικρή κολπική αιμόρροια είναι φυσιολογική και αναμενόμενη μετά από την επέμβαση, η οποία ανάλογα με την περίπτωση, μπορεί να διαρκέσει από 5 έως 10 ημέρες.
Υπάρχουν κίνδυνοι ή επιπλοκές;
Η διαγνωστική υστεροσκόπηση δεν έχει κανέναν κίνδυνο, διότι μπορεί να γίνει με τη γυναίκα ξύπνια. Στη χειρότερη των περιπτώσεων, εάν δε γίνεται να ολοκληρωθεί στο ιατρείο λόγω άλγους, διακόπτεται η εξέταση και οργανώνεται υπό νάρκωση.
Στην περίπτωση της επεμβατικής υστεροσκόπησης, η αναισθησία που χορηγείται είναι ελαφριά και η γυναίκα δε χρειάζεται μηχανική υποστήριξη. Οι κίνδυνοι κατά τη διάρκεια της επέμβασης είναι η διάτρηση της μήτρας, η αιμορραγία και μετεγχειρητικά η μόλυνση. Τα περισσότερα προβλήματα αντιμετωπίζονται άμεσα και η ασθενής σπανίως χρειάζεται να παραμείνει στη κλινική τη νύχτα για παρακολούθηση.
Υπάρχουν αντενδείξεις;
Βασικά δεν υπάρχουν απόλυτες αντενδείξεις πλην της αρχόμενης κύησης και κακοήθειας του τραχήλου. Εάν η μήτρα περιέχει μεγάλα ινομυώματα που παραμορφώνουν την ενδομήτρια κοιλότητα είναι πιθανόν η εξέταση να μην είναι αξιόπιστη λόγω αδυναμίας παρατήρησης της κοιλότητας της μήτρας.